در بسیاری از مطالب نوین چوب به صورت خلاصه و گذرا در مورد پرداخت نهایی یا همان فینیشینگ چوب صحبت کردهایم. اما امروز در این مطلب قصد داریم به صورت کامل و جامع تاریخچه فینیشینگ چوب و اینکه فینیشینگ چوب چیست را بررسی کنیم. اگر که شما هم در مورد این مرحله از ساز و کار چوب کنجکاو هستید در ادامه همراه ما باشید.
معنی فینیشینگ
قبل از اینکه سراغ تاریخچه فینیشینگ برویم ابتدا اجاره دهید یک تعریف خلاصه از آن داشته باشیم. فینینشینگ از واژه انگلیسی Finish گرفته شده است. در نجاری فینینشینگ چوب به معنی پرداخت نهایی، روسازی و تمام عملیاتی است که قبل از عرضه محصول به بازار بر روی آن انجام میشود. در یک کلمه میتوان گفت که finishing حسن ختام کار است.
در فینیشینگ از یک پوشش برای پوشاندن سطح چوب استفاده میکنند. این مواد هم میتوانند شیمیایی و هم طبیعی باشند. این پوشش با توجه به کاربرد محصول چوبی و جنس آن متفاوت است.
برای مثال از شلاک گرفته تا لاک الکل، فینیشینگ بر پایه آب، واکس و وارنیش همگی نمونهای از محصولاتی هستند که برای فینینشینگ مورد استفاده قرار میگیرند.
این مرحله از تولید محصول چوبی سالهاست در بین افراد جا افتاده است و برای چند سال اخیر نیست. البته که در چند سال اخیر اهمیت ویژه و بیشتری به این مرحله داده میشود.
این مرحله از کار همیشه برای اکثر نجاران سخت و دشوار بوده است. با اینکه نجاران به ساخت اتصالات چوب پیچیده شهرت دارند اما همیشه از finishing فراری هستند. شاید دلیل آن این باشد که انتخاب محصول مناسب برای فینیشینگ کار دشوار و سختی است.
تاریخچه فینیشینگ چوب
Bob Flexner نویسنده و ویراستار کتابهای فینیشینگ چوب است که سعی کرده است در کتابهای خود و با استفاده از تجربیاتش تمامی ابهامات و ترسهای ناشی از فینیشینگ را از بین ببرد.
Flexner حدود ۱۵ سال پیش از یک نمایشگاه محصولات چوبی در بوستون بازدید میکند. چیزی که بیشتر از همه او را متعجب میکند این بود که هیچ جزئیاتی در مورد بخش مورد علاقه او یعنی فینیشینگ محصول ذکر نشده بود. با اینکه این محصولات نه تنها یکبار بلکه دوبار مرحله پرداخت نهایی را طی کرده بودند اما با این حال به هیچ کدام از این مراحل و موادی که مورد استفاده قرار گرفته بودند هیچ اشارهای نشده بود. اکثر جزئیات مربوط به سال ساخت و جنس چوب مورد استفاده بودند.
طبق عقیده Flexner تهیه این جزئیات نمیتواند خیلی کار سختی باشد. درست همان طور که چوبها با توجه به هر دوره و سالی که مورد استفاده قرار گرفتهاند متفاوت هستند پس نوع فینیشینگ هم متفاوت بوده است. به همین خاطر فقط کافی است که چوبها مورد آزمایش و تست قرار بگیرند تا نحوه فینیشینگ تشخیص داده شود.
به طور خلاصه میتوان گفت که اگر بدانید محصول چوبی در چه سالی ساخته شده است به راحتی میتوانید تشخیص دهید که چه چیزی برای فینیشینگ استفاده شده است. از همه مهمتر اگر که به مبلمان دسترسی دارید میتوانید با استفاده از حلالها و مواد دیگر پوشش را مورد آزمایش قرار دهید تا به سبک finishing دست پیدا کنید.
در قرن ۱۸ میلادی و قبل از آن صنعتگران از هر مادهای که در دسترس بود برای فینیشینگ استفاده میکردند. اکثر اوقات موادی که برای finishing محصول در این دوره مورد استفاده قرار میگرفتند روغن برزک یا beeswax – واکس موم زنبور بودند. البته که بسته بندی این مواد به راحتی که در حال حاضر به آنها دسترسی نداریم نبود.
اگرچه شلاک از ماندگارترین نوع رزینهای حلال در الکل است اما با این حال صنعتگران عقیدههای متفاوتی تا سال ۱۸۲۰ داشتند. آنها اغلب شلاک را همراه با رنگهای رزینی روشنتر ترکیب میکردند تا در نتیجه سطح محصول روشنتر شود.
Flexner بر این باور است که اغلب موزهها کمتر از آن چه که باید به موضوع فینیشینگ و تاریخچه فینیشینگ محصول پرداختهاند. در عوض بیشتر به استایل و سبک کاری این صنعت در طی سالها پرداخته شده است. به همین خاطر Flexner تصمیم گرفت که با استفاده از ۳۰ سال تجربه کاری خودش و اطلاعاتی که در این سالها جمع آوری کرده است منبعی در مورد تاریخچه فینیشینگ و آن چه که برای صنعتگران در دسترس بوده است جمع آوری کند.
فینیشینگ در قرن ۱۸ میلادی
همان طور که کمی قبلتر اشاره کردیم بیشترین موادی که برای finishing در قرن ۱۸ مورد استفاده قرار میگرفتند واکس موم زنبور و روغن برزک بودند. اگر که افراد نزدیک به بندر زندگی میکردند ممکن بود که به برخی از رزینهای حلال در روغن یا الکل دسترسی داشته باشند.
اما طبق تحقیقات و آزمایشهایی که بر روی محصولات این قرن صورت گرفت، نتیجه این شد که اکثر محصولات دارای یک لایه زیرین از روغن و واکس بودهاند. این نتیجه دقیقا برخلاف باورهای عموم است که در این دوره برای فینیشینگ محصولات با کیفیت بالا از شلاک استفاده میشده است.
در واقع به ندرت از شلاک استفاده میکردند. زمانی که شلاک در دسترس صنعتگران بود خیلی با سلیقه آنها سازگاری نداشت. بنابراین درست زمانی که رزینهای حلال در الکل در دسترس قرار گرفتند شلاک با رنگهای روشنتر مانند sandarac و Benzoin ترکیب شد تا نتیجه هم روشنتر شود.
محصولی که در عکس مشاهده میکنید متعلق به دوره ۱۸ میلادی است. همان طور که مشخص است در این کار برای فینیشینگ از واکس یا احتمالا روغن استفاده شده است. مگر اینکه سازنده کار به الکل یا رزینهای حلال در روغن دسترسی داشته است.
دلیل اینکه اغلب تصور میکنند برای فینیشینگ محصول در قرن ۱۸ میلادی از شلاک استفاده میکنند این است که این ماده درست در قرن بعدی بیشتر مورد استفاده قرار گرفت. برای اینکه تفاوت را تشخیص دهید باید به مواد اولیه و تجهیزات مختلفی که اکثرا توسط موزهها نگهداری میشوند دسترسی داشته باشید که اغلب این کار غیرممکن است.
تاریخچه فینیشینگ چوب – فینیشینگ در قرن ۱۹ میلادی
در این دوره شلاک به عنوان یک فینیشینگ شناخته نمیشد تا اینکه در ۱۸۲۰ از آن برای روشنتر کردن رنگ نهایی محصول استفاده میکردند. فینیشینگ شلاک به همراه روشنتر کردن رنگ آن یکی از ماندگارترین انواع فینیشینگهای حلال در الکل بود که به همین دلیل هم در جامعه صنعتگران مورد قبول واقع شد.
به همین خاطر از سال ۱۸۲۰ تا ۱۹۲۰ بر روی تمامی محصولات(محصولات ساخته شده در اروپا و آمریکا) فینینشینگ شلاک انجام میشد. اگر یکی از محصولات چوبی این دوره را از نزدیک ببینید مطمئنا میتوانید خیلی سریع فینیشینگ شلاک بر روی کار را تشخیص دهید.
برای اینکه مطمئن شوید این محصولات فینیشینگ شلاک دارند میتوانید یک آزمایش ساده انجام دهید. کافی است انگشت خودتان را کمی الکلی کنید. سپس آن را بر روی یکی از قسمتهای کار – برای مثال پایههای پشتی بگذارید. بعد از گذشت چند ثانیه میبینید که پوشش چوب از بین میرود و این نشان دهنده این است که از finishing شلاک استفاده شده است.
تا سال ۱۹۲۰ شلاک عموما برای با نام وارنیش spirit شناخته میشد که دلیل آن ایجاد تمایز بین شلاک و وارنیش روغنی بود. این ماده شبیه به وارنیش مدرنی است که در حال حاضر استفاده میکنیم و از ترکیب روغن برزک و رزین فسیل شده درخت کاج ساخته میشد.
اگر که شنیدید شخصی از واژه وارنیش قدیمی یا وارنیش در قرن ۱۹ تا ۲۰ میلادی استفاده میکند منظورش همان شلاک است. شلاک واژهای است که در زبان شناسی مدرن از آن استفاده میکنند.
تاریخچه فینیشینگ چوب – فینیشینگ در سال ۱۹۲۰ میلادی
در این سال صنعت چوب با یک تغیر و تحول جدی روبرو شد. زیرا فینیشینگ شلاک با لاک نیتروسلولوز جایگزین شد. همچنین تفنگهای اسپری – spray guns جایگزین قلموها شدند. البته که این تغییرات به آهستگی صورت گرفت و یکباره نبود. به همین خاطر نمیتوان به یک تاریخ دقیق برای این تغییرات اشاره کرد.
در سالهای ۱۹۳۰ تمامی محصولات فینینشینگ شده با لاک الکل اسپری میشدند. اگر که یکی از محصولاتی که بعد از ۱۹۲۰ فینینشینگ شده باشد را از نزدیک ببینید به راحتی میتوانید فینینشینگ لاک الکل بر روی آن را تشخیص دهید.
فینیشینگ لاک الکل در این سالها جایگزین شلاک شد. از دلایل این جایگزینی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لاک الکل از تینر الکلی به عنوان حلال استفاده میکند. این تینر ترکیبی از حلالهای مجزا است که میتواند برای کنترل میزان تبخیر در شرایط مختلف آب و هوایی متغیر باشد – سرد، گرم، خشک یا مرطوب.
- الکلی که برای ترکیب با شلاک مورد استفاده قرار میگرفت تنوع کمتری داشت و میزان درجه تبخیر آن قابل کنترل نبود.
از طرفی لاک الکل ارزانتر است. اما شلاک یک رزین طبیعی و گران قیمت است که استفاده از آن در فینیشینگ قیمت محصول را هم افزایش میدهد.
با اینکه به طور رسمی لاک الکل جایگزین شلاک شد اما با این حال در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ هنوز هم برخی از نقاشان و افراد آماتور از شلاک استفاده میکردند.
بد نیست بدانید در اوسط قرن ۲۰ رنگ کهربایی که در ساختمانها و به عنوان روکش مورد استفاده قرار میگرفت از شلاک نارنجی تهیه میشد.
همچنین استفاده از تلمبههای اسپری از قرن ۲۰ میلادی شروع شد. با این حال فقط تعداد کمی از کارخانهها از این تکنولوژی برای اسپری کردن شلاک استفاده میکردند. زمانی که از لاک الکل به عنوان finishing استفاده میشد استفاده از این دستگاههای اسپری بیشتر و بیشتر شد.
با استفاده از لاک الکل برق انداختن کار راحتتر بود. همچنین با استفاده از تلمبههای اسپری باعث میشود بتوانید درجه رنگ را کنترل کنید. به همین خاطر محصولاتی که در سالهای ۱۹۲۰ ساخته میشد اغلب براق بودند. این تکنیکها به ندرت قبل از سالهای ۱۹۲۰ مورد استفاده قرار میگرفتند.
برای اینکه ببینید در یک محصول از فینیشینگ لاک الکل استفاده شده است یا خیر باید آزمایشی شبیه به تست شلاک را انجام دهید. با این تفاوت که این بار از تینر به جای الکل استفاده کنید.
(همان طور که اشاره کردیم کافی است انگشتتان را کمی به تینر آغشته کنید و به قسمتی از بدنه کار بزنید. اگر رنگ آن از بین رفت پس از لاک الکل برای finishing استفاده شده است)
رنگ آمیزی
قبل از اینکه سراغ تغییر و تحولات مدرن فینیشینگ برویم ابتدا به یک بخش دیگر – رنگ آمیزی میپردازیم. چوبهایی که در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی مورد استفاده قرار میگرفتند همگی از کیفیت بالایی برخوردار بودند. به طوری که کمتر صنعت کاری قصد تغییر رنگ آنها را داشت.
چوبهای تیرهتر مانند گیلاس، ماهون و گردو – چوبهایی که سن بالاتری داشتند – با رنگ خودشان بیشتر مورد پسند بودند. از طرفی چوبهایی مانند بلوط و افرا با رغن برزک و شلاک نارنجی رنگ روشنتری میگرفتند. به همین خاطر بیشتر سعی میشد از رنگ طبیعی چوب استفاده شود و رنگ آمیزی به ندرت کاربرد داشت.
اما درست در اواخر قرن ۱۹ رنگ آمیزی چوب بیشتر مورد استفاده قرار گرفت. زیرا مشکل اینجا بود که چوبهای جدید رنگ چوبهای قدیمی را نداشتند. به همین خاطر برای اصلاح این رنگها از رنگ آمیزی استفاده شد. با بهبود کیفیت چوبها در این صنعت خلاقیت افراد در رنگ آمیزی و فینیشینگ محصولات با رنگهای متنوع بیشتر شد.
فینیشینگ در سال ۱۹۶۰ میلادی
از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۶۰ تکنیک های فینیشینگ به ندرت ماندگار باقی ماند و این صنعت مجددا با تغییر و تحولاتی مواجه شد.
اول از همه اینکه مشتریان بیشتر به دنبال محصولات بادوام بودند. به طوری که دوام محصول را با لمینتهای پلاستیکی مقایسه میکردند. به همین خاطر در finishing باید از موادی استفاده میشد که دوام محصول را افزایش دهد. این امر موجب معرفی پلی اورتان و فینیشینگهای کاتالیز شده در این دوره شد.
در این دوره مبارزه با آلودگی هوا به یک مسئله جدی جهانی تبدیل شد. به همین خاطر قوانین سفت و سختی در قبال انتشار حلالها در اتمسفر تعیین شد. این قوانین منجر به معرفی و تولید فینیشینگهای بر پایه آب شد. همچنین یکی دیگر از تکنولوژیهایی که در این سالها – ۱۹۸۰ معرفی شد تلمبههای اسپری HVLP بود.
فینیشینگهای بر پایه آب دارای حلال کمتری هستند – همچنین ابزارهای جدید اسپری HVLP راحتتر مواد را بر روی سطح اسپری میکنند.
اتفاق بزرگ دیگری که در این سالها افتاد ماشینی شدن بیشتر کارها بود. به طوری که انسان از این مرحله کم کم در حال حذف شدن است و اکثر مراحل توسط ماشین آلات مربوطه صورت میگیرند.
سخن پایانی
همان طور که دیدید فینیشینگ دستخوش تحولات بسیاری بوده است و هنوز هم این تغییرات ادامه دارند. این کار در سالهای اولیه تماما توسط انسان انجام میشد اما رفته رفته نقش نیروی کار انسانی در کنترل کردن ماشین آلات خلاصه میشود.
همان طور که اشاره کردیم محصولاتی که در سالهای ۱۸۲۰ تا ۱۹۲۰ ساخته میشدند اکثرا فینیشینگ شلاک داشتند.
مبلمانی که در سال های ۱۹۲۰ طراحی و تولید میشدند دارای finishing لاک الکل بودهاند.
در آخر مبلمان و محصولاتی که بعد از ۱۹۶۰ ساخته میشدند دارای فینیشینگ روغن – وارنیش بودند.
نوین چوب فروشنده انواع ماشین آلات نجاری و ماشین آلات صفحه ای
نوین چوب فروشنده ماشین آلات نجاری و صفحه ای در تهران و شهرستان ها می باشد . از محصولات نوین چوب می توان به لبه چسبان ، دستگاه پانل بر ، خراطی و … اشاره کرد . جهت داشتن هر گونه سوال بابت دستگاه های نجاری شما می توانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۱۰۱۸ تماس حاصل نمایید و یا به اینستاگرام نوین چوب novinchoobco دایرکت ارسال نمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.