معرفی انواع ابزارهای مربوط به نصب و اتصال در نجاری

تاریخچه‌ی ابزارهای مربوط به نصب و سرهم کردن قطعات به همان تاریخچه‌ی نجاری باز می‌گردد. اولین چکش‌ها و پتک‌ها متفاوت از نوع امروزی خود و از یک قطعه‌ی سنگی یا چوبی حجیم ساخته می‌شدند. پیچ‌گوشتی‌ها نیز تا اوایل قرن 19، تکه‌ای فلز لبه‌دارِ بلند و باریک بودند که فقط برای باز کردن و پیچاندن پیچ‌هایی با یک شکاف در قسمت بالایی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما امروزه، در عین سادگیِ کاربرد این نوع ابزارها، انواع گوناگونی از آن‌ها برای کاربردهای تخصصی مختلف وجود دارد.
با این حال چکش‌ها و پیچ‌گوشتی‌ها در میان پرکاربردترین ابزارهای یک کارگاه قرار دارند. دروردگرانی که هرگز با یک ارّه تمامی برش‌های خود را انجام نداده یا تنها با یک رنده دستی تمام سطوح موجود را صاف نمی‌کنند و طیف گسترده‌ای از این قبیل ابزارها را در اختیار می‌گیرند، به طرز سخت‌گیرانه‌ای تنها با یک چکش تمامی کارهای مربوط به جا زدن دستگیره‌ها، کوبیدن میخ‌ها در ابعاد مختلف، و همچنین اتمام و جا انداختن اتصالات را به انجام می‌رسانند. و یا در مورد پیج‌گوشتی‌ها، سازندگان کابینت از یک یا نهایتاً دو پیچ‌گوشتی با ابعاد متفاوت استفاده می‌نمایند.

علاوه بر توضیحاتی که در ادامه در مورد ابزارهای نصب و اتصال خواهید خواند، در مورد مغارها نیز بیشتر بخوانید: معرفی انواع مغارها و ابزارهای کنده‌کاری نجاری

تکنولوژی حتی بر ساده‌ترین ابزار نیز تأثیر گذاشته و کیفیت آن‌ها را ارتقاء داده است. از آن جمله چکش فلزی است که دست‌خوش تغییرات جزئی اما مهمی گردیده است. استفاده از فولاد مرغوب‌تر، موجب شده تا قدرت سرِ چکش به همراه طول عمر آن افزایش چشمگیری پیدا کند. دستگیره‌ی چکش‌ها نیز امروزه از پلاستیک‌های فشرده و با تکنولوژی بالایی تولید می‌شود که تقریباً امکان خراب شدن، شکستن، یا جدا شدن آن‌ها را به صفر می‌رساند.
اما به طور کلّی، چکش در نجاری کاربردهای مختلفی دارد. چکش‌های فلزی برای کوبیدن میخ، چکش‌های چوبی برای ضربه زدن به مغار در منبّت‌کاری و کنده‌کاری، و چکش‌های پلاستیکی برای محکم کردن اتصالات مورد استفاده قرار می‌گیرند. دوام یک چکش در گرو دوام دسته‌ی آن است. به همین دلیل دسته‌ی چکش‌ها را معمولاً از چوب با دوام مانند چوب درخت گردو می‌سازند. چکش‌ها و پتک‌ها با توجه به کاربردی که دارند در ابعاد مختلفی ساخته می‌شوند. چکش نجاری متداول‌ترین نوع چکش است.

نکته‌ای که به هنگام ضربه زدن به چوب با چکش اهمیت دارد آن است که چوب در اثر ضربات چکش ممکن است به اصطلاح زخمی شده و یا اثر رنگ سر چکش بر روی چوب باقی بماند. به همین دلیل توصیه می‌شود تا هنگام ضربه زدن به چوب مورد نظر، قطعه‌ چوب بلندی روی آن قرار داده شود تا ضمن پخش کردن نیروی چکش در تمام سطح قطعه کار، از زخمی شدن قطعه کار جلوگیری به عمل می‌آورد.
گیره‌ها نیز در زمره‌ی مهم‌ترین ابزار در حوزه‌ی کار با چوب هستند. برای تکمیل یک پروژه‌ی نجاری، به انواع مختلفی از گیره‌ها و بعضاً در تعداد زیاد نیاز است. گیره، قطعات متصل‌شده‌ی جوب را در محل اتصال محکم نگه می‌دارد. اما همانطور که وجود گیره در یک پروژه حیاتی است، عدم استفاده‌ی صحیح از آن می‌تواند منجر به خراب شدن کامل پروژه شود. لذا قبل از چسب‌کاری لازم است یک بار به صورت آزمایشی گیره بسته شود تا از صحیح بودن کار اطمینان حاصل گردد.
شاید بتوان گفت بیش‌ترین گوناگونی در ابزار مربوط به گروه گیره‌ها است. گیره‌ی C یا G یکی از پرکاربردترین گیره‌ها بوده و کارکرد آن بسیار ساده می‌باشد (G-Clamps یا C-Clamps). جنس آن معمولاً چدن و در ابعاد متفاوتی ساخته می‌شود. گیره‌ی G شکل در عین سادگی یکی از پرقدرت‌ترین گیره‌ها نیز هست.

گیره‌های F شکل (F-Clamps) که به پیچ‌دستی نیز شناخته می‌شوند نوعی دیگر از گیره‌ها بوده که به کمک پیچاندن دسته محکم می‌شوند. مزیت پیچ‌دستی نسبت به گیره‌های G شکل سرعت تغییر اندازه‌ی آن است، هر چند نیروی وارد شده توسط پیچ‌دستی کمتر خواهد بود. پیچ‌دستی دارای دو فک چدنی –یکی ثابت و دیگری متحرک- بوده و به کمک یک دسته‌ی عموماً چوبی محکم می‌گردد. نکته‌ی حائز اهمیت در گیره‌های F یا پیچ دستی‌ها، ابعاد دهانه یا به اصطلاح فک و همچنین ارتفاع آن‌ها است. ابعاد دهانه به طور معمول از 50 میلیمتر تا 150 میلیمتر و ارتفاع از 20 سانتی‌متر تا 120 سانتی‌متر متغیر است.

گیره‌های تسمه‌ای (Strap Clamps)؛ نوعی تقریباً متفاوت از گیره‌ها است که به طور معمول برای بستن قاب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تسمه‌ی این گیره از جنس برزنت بوده و با وجود ظاهر ساده، نیروی قابل قبولی را بر قطعه کار وارد می‌آورد.

گیره‌ی انبری (Hand Clamps)؛ نسبت به سایر گیره‌ها از ابعاد کوچک‌تری برخوردار بوده و همین عامل باعث شده تا با یک دست هم بتوان آن را مهار و کنترل نمود.

برای بستن گیره‌ها و به خصوص پیچ‌دستی‌ها توصیه می‌شود تا گیره به کمک دو قطعه چوب دیگر روی قطعه کار بسته شود تا از هر گونه آسیب احتمالی به قطعه کار پیش‌گیری نماید. همچنین برای چسباندن و اتصال عرضی چند قطعه چوب به نسبت بلند با استفاده از پیچ‌دستی F می‌توان به منظور جلوگیری از حرکت کردن پیچ‌دستی در حین بستنِ آن، و همچنین افزایش دقت در کار، همان‌طور که در تصویر مشخص شده است از چند قطعه چوب به عنوان پایه برای پیچ‌دستی‌ها استفاده نمود.

و اما بعد از آشنایی کامل با ابزارهای نصب و اتصال می‌رسیم به بخش دیگری از ابزارهای مورد استفاده در کارگاه‌های نجاری: معرفی انواع رنده نجاری و ابزارهای تسطیح