ارّه گرد بر جایگاه بسیار مهمی در بین ابزارهای یک کارگاه دارد و ابزار ایدهآلی برای کوتاه کردن تختههای چوب و تبدیل آنها به ابعاد مورد نظر به شمار میرود. بر همین اساس، ارّه گرد بر نخستین دستگاهی است که نجّارها هنگام کار با تختههای سنگین و قطور مورد استفاده قرار میدهند. حتی تجسم قطع کردن قطعات عریض با ضخامت ۱۰ سانتیمتر با ارّههای دستی بسیار طاقت فرسا است. اما برابر زمانی که طول میکشد تا تخته چوب را برای این منظور روی میز برش آماده کنید، ارّه گرد بر کار برش را به اتمام رسانده است. علاوه بر زمان، برای انجام برش، نیروی بدنی به مراتب کمتری هم نیاز است. تنها محدودیت ارّههای دیسکی دقت تقریباً پایینتر آنها نسبت به برشهای دستی با دقتی است که روی میز یک برش بیحرکت و دارای ارتفاع مناسب انجام گرفته است. البته، میتوان گفت در مراحل اولیهی کار، هدف تنها تبدیل الوار به طول و عرضی حدودی برای مراحل بعدی تولید است. در مراحل بعدی الوارِ تبدیلشده به ابعاد متناسب با میز کار، به ابعاد نهایی کار تبدیل میگردد. بنابراین میتوان از محدودیت ذکر شده چشمپوشی کرد. البته ذکر این نکته ضروری است که ارّه دیسکی دستگاهی برای برشهای تقریبی نیست و کار با آن به شرط اختصاص دادن زمان کافی و دقت لازم، کاملاً دقیق خواهد بود. همچنین استفاده از یک راهنمای گونیا شکل هنگام برشهای طولی و عرضی، دقت برش را به میزان کاملاً محسوسی ارتقا خواهد داد.
مورد استفادهی ارّههای دیسکی طبق قطر تیغهی آنها تعیین میشود.
معمولاً قطر تیغهی ارّههای دیسکی از ۱۰ تا ۲۵ سانتیمتر متغیر است. در قیاس با دیگر ارّههای برقی، ارّههای دیسکی قیمت کمتر و قابلیتهای بیشتری دارند. همچنین وزن آنها نیز سبکتر از ماشینهای برش ثابت مانند اره فلکه میباشد. به طور معمول، تیغهی این ارّه در سمت چپ موتور آن قرار دارد و این قابلیت را میدهد تا در هنگام کار با آن، خط برش راحتتر دیده شود.
قدرت موتور از دیگر عوامل تعیینکننده در قابلیتهای ارّههای گرد بر مختلف است. هر چه ابعاد موتور بزرگتر باشد، نیروی تولیدشده توسط آن نیز بیشتر بوده و بنابراین میتوان عمل برش را با وقفهی کمتر و بدون داغ کردنِ احتمالی موتور ادامه داد. برای کار کردن با الوار قطور و ضخیمتر، ارّههای با قدرت بیشتر توصیه میگردد.
بخشهای تشکیلدهندهی اره گرد بر
ارّههای گرد بر با طراحیهای تقریباً متفاوتی تولید میشوند اما همهی آنها در کلیات به یکدیگر شبیه هستند؛ از همه مهمتر آن که در تمامی این ارّهها یک موتور الکتریکی نیروی تولید شده را توسط یک محور به تیغه منتقل کرده و آن را در خلاف جهت عقربههای ساعت به حرکت در میآورد. تیغهی این ارّه قادر است چوب با ضخامتهای مختلفی را با زوایای ۴۵ تا ۹۰ درجه برش دهد. زاویهی برش نیز قابل تنظیم خواهد بود.
در هنگام خرید ارّه گرد بر میبایست در کنار کارکرد درست موتور، از تنظیم صحیح صفحهی پایهای آن اطمینان حاصل نمود. علاوه بر آن، راحتیِ کار با دستگاه و تعبیهی درست دستگیرهی دستگاه نکات بسیار مهمی در انتخاب دستگاه هستند. به لحاظ نیروی تولید شده توسط دستگاه، ارّههای دارای توان کمتر از ۱ اسب بخار توصیه نمیگردند. به لحاظ ایمنی، بهتر است استارت دستگاه دارای قفل باشد تا از شروع به کار ناگهانی آن جلوگیری به عمل آورد.
ارّههای گرد بر در دو نوع کلّی وجود دارند.
نوع اول که محور آن ثابت بوده و عمق برش دستگاه از نقطهای در جلوی صفحهی پایه دستگاه تنظیم میگردد. با بالا و پایین بردن تیغه، زاویهی دستگیره آن هم تغییر میکند. اما در نوع دوم به تغییر عمق برش، تنها موتور و تیغه بالا و پایین میشوند و دستگیره ثابت است. بسیاری این ویژگی را ترجیح میدهند.
تیغهها و لوازم جانبی اره گرد بر
با تنوع تیغههای موجود در بازار، تبدیل ارّه گرد بر از یک دستگاه عادی در فضای کارگاه به دستگاه برشی تخصصی کاملاً امکانپذیر است. با مجهز کردن ارّه گرد بر به تیغههای مختلف میتوان از آن برای برشهای عرضی و طولی چوبهای نرم، سخت و حتی صفحات نئوپان و امدیاف بهره برد.
توانایی یک ارّه گرد بر در برش به عوامل مختلفی بستگی دارد. زاویهی دندانههای تیغه عاملی کلیدی است؛ زاویهی تشکیل شده از تقاطع خطی که از نوک یک دندانه تا مرکز تیغه کشیده شده و خطی که موازی با لبهی دندانهی قبلی است. عرض شکاف ایجاد شده توسط تیغه و همچنین تعداد دندانه در هر اینچ تیغه نیز در سرعت برش از عوامل بسیار مهم به شمار میروند.
جنس تیغه نیز در کارایی آن تأثیرگذار خواهد بود. تیغههای استیل نسبت به تیغههای کاربیدی با وجود قیمت ارزانتر کاربرد کمتری دارند. به این دلیل که تیغههای کاربیدی قابلیت تیز شدن را به دفعات متعدد دارا هستند و به همین جهت طول عمر آنها حدود ۵۰ برابر تیغههای استیل تخمین زده میشود. دود کردن، سوختن و یا برش خارج از خط راهنما همگی نشانههایی از کند شدن تیغهی ارّه هستند.