انواع چکش | دسته بندی، کاربردها و استفاده آن‌ها

تاریخچه چکش

تاریخچه چکش‌ به ۲۶۰۰۰۰۰ سال پیش از دوران مسیحیت یعنی عصر سنگ بازمی‌گردد. چکش‌های این عصر از جنس سنگ و در شکل‌های مختلف بودند که برای شکستن چوب یا استخوان به کار برده می‌شدند. چکش‌های امروزی در اندازه و شکل‌های مختلف هستند و نوع کاربرد آن‌ها نیز متفاوت است. در ادامه به معرفی ۱۳ چکش معروف می‌پردازیم که در سرتاسر دنیا بسیار پرکاربرد است.

چکش چیست؟

از چکش‌ به عنوان ابزاری برای وارد کردن ضربه استفاده می‌شود که شدت این ضربه بسته به نوع و کاربرد چکش متفاوت است. اجزای چکش‌ شامل دسته و سر چکش است که به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهید شد.

بیشتر چکش‌ها دستی هستند اما نوع برقی آن‌ها نیز وجود دارد که از آن‌ها برای پروژه‌های صنعتی سنگین استفاده می‌شود اما بر پایه اصول مشابه چکش‌های دستی کار می‌کنند.

چکش پونز

از چکش پونز برای محکم کردن پارچه مبلمان با استفاده از میخ‌های کوچک استفاده می‌شود. البته ناگفته نماند که امروزه به جای این ابزار دستی از منگنه کوب استفاده می‌شود.

چکش دو شاخ

چکش دوشاخ یکی از پرکاربردترین انواع چکش‌ بوده که برای کوبیدن و خارج کردن میخ از سطوح چوبی یا بتنی به کار می‌رود. وزن چکش دوشاخ استاندارد بین ۴۵۰ الی ۷۰۰ گرم است و دارای یک سر فلزی و دسته چوبی، فیبر یا فلزی است. سر پنجه شکل این چکش به شکل V دوشاخه شده است که به سر میخ چفت شده و آن را بیرون می‌کشد.

چکش سر گرد

سر این چکش همان طور که از نام آن مشخص است گرد است. چکش سر گرد توسط مهندسین برای خم کردن و شکل دادن به فلز استفاده می‌شود. دسته چکش سرگرد می‌تواند چوبی یا فلزی باشد در حالی که سر آن معمولاً از جنس آلیاژ فولادی یا فولاد کربنی است.

چکش سر صاف

چکش سر صاف بر خلاف چکش سرگرد دارای سر قلمی شکل است که به شکل عمود یا به موازات دسته قرار می‌گیرد. دسته چکش سر صاف از جنس چوب اش (زبان گنجشک) ساخته می‌شود. از این چکش برای شکل دادن به فلز استفاده می‌شود.

چکش آهنگری

از چکش آهنگری برای کارهای سنگین استفاده می‌شود. مثل شکستن بتن، سنگ یا سازه‌های بنایی. وزن این چکش‌ بیشتر از ۶ کیلوگرم است و دسته آن برای راحتی بیشتر و ایجاد نیروی گشتاور بهتر، بلند طراحی شده است. چکش آهنگری باید با دو دست نگه داشته شود و برای تأثیر بیشتر حرکت نوسانی آن مثل تبر باشد.

پتک دو سر تخت

پتک دوسرتخت که به آن چکش پتکی هم می‌گویند معمولاً در سازه‌های بنایی برای کوبیدن میخ یا مغار به کار می‌رود. از این چکش می‌توان به عنوان چکش آهنگری و معمولاً در ساخت و ساز استفاده می‌شود. وزن این چکش بین ۹۰۰ گرم الی ۱٫۳۰ کیلوگرم است و دارای دسته چوبی ضخیم است.

پتک چوبی

پتک چوبی از جنس چوب راش ساخته شده که برای ضربه زدن به مغار یا اتصال‌ها به کار می‌رود. پتک چوبی یکی از ابزارهای پرکاربرد در نجاری است مخصوصاً زمانی که چکش فلزی باعث آسیب زدن به کار می‌شود.

چکش زمین شناسی

این چکش توسط زمین شناسان و دیرینه شناسان برای مطالعه سنگ‌ و فسیل‌ استفاده می‌شود. سر این چکش تیز است و برای جدا کردن قطعات سنگ به کار می‌رود. در حالی که از سر تخت آن برای شکستن سنگ‌های کوچک و سنگ ریزه‌ها استفاده می‌شود.

چکش سقف

از چکش سقف برای تثبیت تخته سنگ‌ها روی بام استفاده می‌شود. این چکش دارای یک سر تیز و یک سر صاف است که از قسمت تیز آن برای ایجاد سوراخی برای میخ‌ها و از قسمت صاف آن برای کوبیدن میخ و چفت کردن تخته‌سنگ‌ها به کار می‌رود. از حالت پنجه شکل وسط این تبر برای کندن میخ‌ استفاده می‌شود.

چکش درای وال یا دیوار خشک

سر این چکش حالت تبر شکلی داشته که برای بریدن و ایجاد سوراخ روی درای وال به منظور جایگذاری خطوط آب و ترمیم نشتی آب به کار می‌رود. از این چکش برای ایجاد سوراخ روی تخته‌های گچی هم استفاده می‌شود. از قسمت صاف این چکش برای کوبیدن میخ استفاده می‌شود.

چکش برقی

چکش برقی مشابه چکش‌ دستی کار می‌کند. از این چکش برای کارهای سنگین استفاده می‌شود که نمی‌توان از چکش‌های کوچک دستی استفاده کرد. به عنوان مثال برای آهنگری، شکستن بتن یا در معدن. چکش‌ برقی با الکتریسیته، سوخت یا بخار کار می‌کند.

علاوه بر چکش‌هایی که در ساخت و ساز و نجاری به کار می‌روند چکش هایی هم وجود دارند که اهداف کاملاً متفاوتی دارند مثل چکش عدالت و چکش معاینه که در ادامه معرفی شده‌اند.

چکش عدالت

چکش عدالت یکی از انواع چکش بوده که برای نشان دادن قدرت یک مامور اجرایی به منظور اجرای سکوت به کار برده می‌شود. این چکش با یک صفحه یا پلاک صدا همراه بوده که برای ایجاد صدای بیشتر روی آن کوبیده می‌شود.

چکش رفلکس یا معاینه

این چکش توسط پزشکان ارتوپد برای چک کردن رفلکس‌های تاندونی به کار می‌رود. چکش رفلکس انواع مختلفی دارد اما هدف آن‌ها مشترک است.

چکش‌ها از عصر سنگ تا کنون از ابزارهای پرکاربرد بشر بوده است و چکش های امروزی نوع تکامل یافته آن‌ها است. چکش‌ها نقش مهمی در کارهای مکانیکی دارند و هیچ ابزار دیگری نمی‌تواند جایگزین آن‌ها شود.