حتی پیش از اختراع و عرضه‌ی ابزارهای الکتریکی، سمباده زدن در فرآیند تبدیل چوب خام به مبلمان نقشی اساسی را ایفا می‌کرده است. برای مثال در قرن ۱۸ در انگلستان، سازندگان کابینت ذرات سنگ چخماق، کوارتز و سنگ‌های آتشفشانی را با هم ترکیب کرده و آن‌ها را روی یک کاغذ پوستی با هم چسبانده و بدین شکل ورق‌های ساینده‌ی مخصوص به خود را تولید می‌کرده‌اند. البته برخی از درودگران هم‌عصر آنان نیز روش‌های طبیعی دیگری را دنبال کرده و از پوست کوسه برای نرم‌کردن سطوح چوب استفاده می‌بردند.
اگرچه امروزه درودگران طیف گسترده‌ای از ابزار و امکانات را در اختیار دارند اما فرآیند کار سمباده زدن و نرم کردن سطوح چوبی پس از گذشت سال‌ها همچنان بدون تغییر باقی مانده است. امروزه سمباده زدن مبلمان در سه مرحله‌ی مجزا صورت می‌گیرد. نخست، اثرات باقی‌مانده از ارّه‌ها و رنده‌ها که در طی فرآیند ساخت روی سطح چوب ایجاد شده است از بین برده می‌شود. سپس سطح چوب به دقت یکنواخت گردیده تا آماده‌ی فرآیند رنگ‌کاری گردد. و در آخر، پس از هر مرحله از اجرای رنگ آستر، سطح چوب مجدداً صاف و یکنواخت گردیده تا آماده‌ی رنگ نهایی شود. ضمن اینکه در هر مرحله از فرآیند سمباده زدن، از ورق‌های سمباده با اعداد بزرگتر استفاده می‌شود؛ به این معنی که از میزان سختیِ سمباده و قابلیت سایندگیِ آن کاسته می‌گردد، تا جایی که در مرحله‌ی آخر، سختیِ سمباده به حدی است که تنها اندکی از براقیّت رنگ آستر کاسته و آن را یک‌دست می‌نماید.
با وجود اهمیت فرآیند سمباده زدن، همواره از آن به عنوان یک مرحله‌ی دشوار و طاقت‌فرسا در پروسه‌ی تولید یاد شده و به آن توجه زیادی نشده است. در واقع، هیچ رنگ و پوششی، قابلیت پوشش دادن سطحی که با عجله و بدون دقت کافی سمباده زده شده است را نخواهد داشت، و در عوض با رنگ زدن روی چنین سطحی، نقص‌های کار بیشتر جلوه خواهد کرد.
سمباده‌زن‌های الکتریکی در انواع مختلفی وجود دارند؛ مُشتی، لرزان و نواری که در ادامه به صورت دقیق‌تر مورد بررسی قرار خواهند گرفت. به طور کلی، سمباده‌های نواری برای تسطیح و یک‌دست کردن سطوح چوب‌های سخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع از سمباده‌زن‌ها، دارای موتور قوی‌تری بوده و بدنه‌ی سنگین‌تر و حالت نواریِ سمباده‌ی آن‌ها کمک می‌کند تا در مراحل اولیه‌ی سمباده زدن و تسطیح چوب بتوان به نحوی کارآمد از آن‌ها بهره برد. سمباده‌های لرزان –که خود بر حسب نحوه‌ی لرزش سمباده به انواع دیگری تقسیم می‌شوند- برای مراحل بعدی کار مناسب‌تر بوده و هدف اصلی استفاده از آن‌ها، آماده‌سازی سطوح چوب به منظور رنگ‌کاری و مراحل پایانی کار است. با ورق‌های سمباده‌ی نرم که روی آن‌ها بسته شده و همچنین جهت لرزش سمباده به صورت دوّار، سمباده‌زن‌های لرزان به ابزاری مناسب برای نرم کردن سطوح چوب تبدیل شده‌اند. ضمن اینکه، آن دسته از سمباده‌زن‌های لرزان که لرزش سمباده‌ی آن‌ها در جهت‌های مختلف انجام می‌گیرد نیز برای مراحل ابتدایی سمباده زدن قابل استفاده خواهند بود.
اجزای مختلف سمباده زن نواری
همان‌گونه که از نام آن پیداست، سمباده‌زن نواری دستگاهی است که در آن یک نوارِ یک‌پارچه‌ی سمباده توسط دو غلتک لاستیکی دور یک قطعه فلزی به چرخش در می‌آید. معمولاً غلتکی که توسط موتور دستگاه به حرکت در می‌آید در قسمت عقبی دستگاه قرار گرفته است. به کمک دستگیره‌ای که در کنار غلتک جلویی دستگاه قرار دارد، محل قرارگیریِ نوار سمباده تنظیم شده و درست در وسط دو غلتک قرار می‌گیرد. یک قطعه فلزی مکعب شکل نیز در بین دو غلتک قرار گرفته و به عنوان یک پایه‌ی محکم و استوار برای نوار سمباده عمل می‌کند؛ با حرکت دادنِ دستگاه روی سطوح چوبی، این قطعه‌ی مکعبی‌شکل اصطکاک بیشتری را بین سمباده و سطح چوب ایجاد می‌کند. بیشتر سمباده‌زن‌های نواری (یا غلتکی) از سمباده‌هایی به عرض ۷ تا ۸ سانتی‌متر بهره می‌برند. سمباده‌زن‌های نواری قوی‌تر، دارای سمباده‌هایی به عرض ۱۰ سانتی‌متر هستند.
سمباده‌زن‌های نواری در دو شکل وجود دارند و تفاوت در آن‌ها در قرار گیری موتور می‌باشد. در بعضی از مدل‌ها موتور دستگاه کاملاً در وسط قرار گرفته و پایداری و تعادل بیشتری را به هنگام کار با دستگاه به آن می‌بخشد، و همچنین دستگاه‌هایی که موتور آن‌ها در وسط قرار نگرفته است.
سمباده زن‌های لرزان نیز به دو صورت موجود هستند؛ سمباده زن‌هایی که دارای یک دستگیره‌ی کمکی بوده و می‌بایست با هر دو دست کنترل شوند و همچنین مدل‌هایی که تحت عنوان “مُشتی” شناخته می‌شوند و به دلیل ابعاد کوچک‌تر با یک دست نیز می‌توان آن‌ها را مهار کرد.
در قیاس با سایر ابزارهای الکتریکی، یک سمباده زن از ایمنی بیشتری هنگام کار برخوردار است. البته، به دلیل پراکنده شدنِ ذرات گرد چوب هنگام کار لازم است حتماً از عینک و ماسک استفاده شود. همچنین هنگام کار کردن با سمباده زن‌های نواری، حتماً می‌بایست قطعه کار به میز با گیره بسته شود، چرا که هنگام روشن کردن دستگاه و کار با یک قطعه چوبِ نه‌چندان حجیم، ممکن است حرکتِ سمباده‌ی دستگاه موجب شود تا آن قطعه به سوی شما پرتاب گردد. همواره لازم است هنگام کار با سمباده زن، با هر دو دست دستگاه را نگه داشته و هنگام اتمام کار و پیش از قرار دادن آن روی میز کار، از توقف کامل غلتک‌های دستگاه اطمینان حاصل نمایید.
شکل زیر جهت حرکت سمباده را در سمباده زن‌های مختلف نشان می‌دهد.
لوازم جانبی سمباده‌زن الکتریکی
بر خلاف سایر ابزارهای الکتریکی قابل حمل، تنها لوازم جانبی پر مصرف برای دستگاه‌های سمباده‌زن ورق سمباده است. ورق‌های سمباده از اکسید آلومینیوم و سیلیکون کاربید ساخته شده و جنس ورقی که مواد مورد نظر روی آن چسبانده شده‌اند از کاغذ ضخیم‌تر و مقاوم‌تر است. سمباده‌ها همچنین در اشکال گوناگونی تولید و عرضه می‌گردند؛ نوار سمباده، برای استفاده در سمباده‌های نواری، ورق‌های سمباده، برای استفاده در سمباده‌های لرزان مسطیل‌شکل، و همچنین سمباده‌های دیسکی، به منظور استفاده در سمباده‌های لرزان گِرد (دایره‌شکل).
هر سمباده دارای شماره‌ای بوده که پشت ورق آن درج شده است. این شماره نشان‌دهنده‌ی تعداد ذرات موجود در ورق سمباده در واحد سطح است. هر چه این عدد کوچک‌تر باشد، تعداد ذرات آن در واحد سطح کمتر بوده و بنابراین اندازه‌ی ذرات بزرگتر است. در نتیجه میزان سختی سمباده بیشتر خواهد بود.
نصب صحیح سمباده روی دستگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که از سمباده‌ی لرزان مجهز به کیسه‌ی جمع‌آوری گرد و غبار چوب استفاده می‌نمایید، بهتر است ورق‌های دیسکی سمباده که حفره‌دار هستند را تهیه کنید.
انتخاب سمباده‌ی مناسب
برای هر مرحله از عملیات سمباده‌زنی، انتخاب سمباده با شماره‌ی مناسب نقش اساسی را دارد. برای شروع کار روی یک قطعه چوب خام با سطح ناصاف و زمخت، به جهت وجود پستی و بلندی‌های بیشتر و خلل و فرج عمیق‌تر در سطح چوب لازم است از سمباده‌ای سخت و با دانه‌های درشت‌تر استفاده نمود. برای این منظور استفاده از سمباده‌ای با شماره‌ی ۶۰ تا ۸۰ و یا نهایتاً ۹۰ پیشنهاد می‌شود. پس از یک‌دست نمودن سطح چوب، و به منظور نر‌م‌تر کردن و یکنواختیِ هر چه بیشتر آن از سمباده‌های ضعیف‌تر و با شماره‌های بالاتر یعنی از شماره‌ی ۱۰۰ تا حدود ۲۰۰ استفاده می‌شود.؛ به دلیل اینکه در این مرحله نیازی به سختیِ زیاد نیست و یک سمباده‌ی سخت می‌تواند شیارهایی را روی سطح چوب ایجاد کند که از یکنواختی و دقت کار نهایی خواهد کاست.
هنگام خرید سمباده می‌بایست به جنس و ترکیب‌بندی مواد آن توجهی ویژه داشت. برای مثال، ورق اکسید آلومینیوم برای کار با سمباده‌زن نواری بسیار مناسب است. برای کار با سمباده‌زن لرزان، شماره‌های بالاتر –مثلاً ۱۵۰- و جنس ورق گارنت ایده‌آل خواهد بود.
سخت‌ترین و ساینده‌ترین نوع ورق‌های سمباده، کاربید سیلیسیوم است که در ورق‌های با شماره‌های بالا –به عنوان مثال ۲۲۰- و برای مراحل پایانیِ کار پیشنهاد می‌گردد. البته همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد، استفاده از سمباده‌زن‌های لرزان در مراحل پایانی سمباده‌زنی، نتیجه‌ی بهتری را به همراه خواهد داشت.
| شماره‌ی سمباده | موارد کاربرد |
| ۶۰ – ۸۰ | سمباده‌زنی اولیه روی سطمح زمخت چوب خام؛ این سمباده‌ها منجر به ایجاد شیارهایی به نسبت عمیق روی چوب می‌گردند. |
| ۱۰۰ – ۱۲۰ | تسطیح و یکنواخت کردن اولیه‌ی سطوح چوب؛ در اثر سمباده‌زنی شیارهای ناچیزی روی سطح چوب ایجاد می‌شود. |
| ۱۵۰ – ۱۸۰ | سمباده‌زنیِ نهایی سطح چوب؛ این سمباده‌ها سطح چوب را برای اجرای رنگ‌کاری و مراحل پایانی کار آماده می‌سازند. |
| ۲۲۰ – ۲۴۰ | سمباده‌زنیِ ملایم روی نخستین لایه‌های پوشش سیلر |
| ۲۸۰ – ۳۲۰ | این سمباده‌های نرم برای از بین بردن حباب‌های ناچیز هوا که در لایه‌های پوششیِ اجرا شده وجود دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند. |
| ۳۶۰ – ۴۰۰ – ۶۰۰ | سمباده‌های بسیار نرمی هستند که برای تسطیح نهاییِ چوب و از بین بردنِ نقص‌های احتمالی پیش از اجرای رنگ نهایی کاربرد دارند. |
آماده‌سازی دستگاه سمباده‌زن
تعویض سمباده در سمباده‌زن‌های لرزان و سنباده نواری متفاوت است. برای تعویض سمباده‌ی یک سمباده‌زن نواری، می‌بایست آن را به سمت پهلو روی میز کار قرار داده و با کشیدنِ اهرم نگهدارنده به سمت خارج، فاصله‌ی بین دو غلتک کاهش می‌یابد. با کم شدنِ این فاصله می‌توان نوار سمباده را از جای خود خارج کرده و یک نوار سمباده‌ی دیگر را جایگزین نمود. پس از جایگزین کردنِ نوار سمباده‌ی جدید، اهرم نگهدارنده را به سمت داخل فشار داده تا قفل شود. سپس با چرخاندن پیچِ کنار غلتک جلویی، می‌توان مرکزیت و نحوه‌ی قرارگیریِ نوار سمباده را نیز تنظیم نمود.
برای تعویض ورق سمباده‌ی یک سمباده‌زن لرزان و مستطیل‌شکل، یکی از لبه‌های صفحه‌ی زیر دستگاه را روی میز قرار داده و گیره‌ی نگهدارنده‌ی لبه‌ی دیگر را باز می‌کنیم تا ورق سمباده آزاد گردد. همین فرآیند را برای لبه‌ی دیگرِ صفحه‌ی زیرین دستگاه انجام داده تا ورق سمباده به طور کامل از صفحه جدا شود.
برای نصب ورق سمباده‌ی جدید نیز دستگاه را روی یکی از لبه‌های دستگاه قرار داده، و با باز نگه‌داشتن گیره و تا کردنِ انتهای ورق سمباده، آن را زیر گیره قرار می‌دهیم. سپس با رها کردنِ گیره ورق سمباده در جای خود محکم می‌شود. برای لبه‌ی مقابل نیز دقیقاً به همین شکل عمل می‌کنیم
نوین چوب فروشنده انواع ماشین آلات نجاری
نوین چوب فروشنده انواع ماشین آلات نجاری از جمله لبه چسبان ، کف رنده گندگی ، اره فلکه ، سی ان سی و… بطور اقساطی در ایران است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان فروش نوین چوب تماس حاصل نمایید .
