بیشتر میز کارها که تا به حال دیدهاید برای اهداف عمومی نجاری و کار با چوب است. اما میزکار کلاسیک نمیتواند برای تمام فرآیندهای کار با چوب مناسب باشد. یک نجار که برای کار در محل پروژه نیاز به یک میزکار پرتابل کار راه انداز دارد، نمیخواهد میزکار ۱۰۰ کیلوگرمی کارگاه خود را به محل پروژه حمل کند. بخشهای خاصی از نجاری و کار با چوب نیازمند میزهای خاص با تنظیمات بعضا بسیار متفاوت هستند. سازنده پروژههایی مثل یک قایق، نیازمند میزکار طویل برای کار روی الوار و تختههای بزرگ است. فردی که کارش صندلیسازی است مثل فردی که مبلمان طرح قدیمی درست میکند، نیازمند میزیست که بتواند بخشهای با اشکال نامتعارف را نگه دارد.
در ادامه به میز کارهای نجاری با کاربریهای خاص نگاهی میاندازیم. این میزها غالباً نه تنها در سایز و تنظیمات با میزهای کابینتسازها متفاوت هستند، بلکه معمولاً از دیوایسهای به شکل خاص طراحی شده برای نگه داشتن قطعه کار استفاده میکنند. تصمیمگیری در طراحی میز برای عموم کارهای نجاری دغدغه پوشش طیف گستردهای از نیازها و پروژهها را ایجاد میکند. در میان مثالهایی که در ادامه میآیند ممکن است یک مورد دقیقاً همان چیزی باشد که شما دنبال آن هستید.
سرهمبندی و فینیشینگ
محصول نهایی نجار هرچه که باشد، آخرین مرحله قبل از فینیشینگ معمولاً شامل چسب زدن و اتصال بخشهای مختلف محصول به یکدیگر میشود. چسبهای زرد که به طور معمول در ساخت مبلمان استفاده میشوند، نهایتاً باید تا چند دقیقه بعد از اعمال شدن روی سطوح مختلف به کار گرفته شوند. شاید چیزی در حدود ۱۰ دقیقه یا کمتر. در شرایط تمرینی این به این معنی است که سرهمبندی نهایی معمولاً در مدت زمان بسیار کمی اتفاق میافتد. در نظر داشتن تعداد و سایز کافی از گیرهها قبل از شروع کار، استراتژی خوبیست. همچنین بهتر است که سطح میز پیش از اینکه قطرههای چسب شروع به ریزش روی آن کند، محافظت شده باشد. برای خالی کردن میز کار و رسیدن به فضای کاری بیشتر، نجاران از میزهای سرهمبندی خاص استفاده میکنند.
ارتفاع میز کار
برای پروژههای مقیاس کوچک مثل ساخت انواع جعبهها، اسباببازیهای چوبی، و ساعتها، میز اصلی معمولاً به اندازه کافی بزرگ و صاف است و ضرورت یک میز خاص برای سرهم کردن پروژه احساس نمیشود. اما برای ساخت مبلمان و کابینت که بخشهای بزرگتری دارند، یک سطح میز کار اضافه از طریق افزودن مساحت بیشتر برای چیدمان و گیره زدن قطعات کمک بسیار مفیدی خواهد بود.
میزکارهایی که برای سرهمبندی قطعات استفاده میشوند اغلب ارتفاعی مشابه ارتفاع میز اصلی یک کارگاه نجاری دارند. برای چسبزنی بخشهایی مثل پنلها و سهپایهها، این ارتفاع یک ارتفاع مناسب است.
در آخر برای سرهمبندی نهایی یا فینیشینگ، یک مبل یا کابینت ممکن است بسیار حجیم باشد. بیشتر نجاران برای سرهم کردن، میزکارهای با ارتفاع کم میسازند به شکلی که همه بخشهای قطعه کار به راحتی در دسترس باشند. با توجه به مقیاس پروژههایی که روی این میز سر هم خواهند شد، ارتفاع این میزها ممکن است از سطح زمین کارگاه تا چند اینچ کمتر از ارتفاع یک میز کار معمولی باشد.
چرخ دستی
معمولاً ماشینهایی که برای ساختن بخشهای مختلف یک پروژه هستند، در یک سمت کارگاه، و حوزه سر هم کردن این بخشها در قسمت دیگری از کارگاه قرار دارد. زیبایی چرخدستیها در اینجا نمایان میشود. میتوانید از چرخدستیها برای نگه داشتن بخشهای مختلف قطعه کار، ابزارهای اتصالات و گیرهها استفاده کنید. چرخ دستیها قابل جابجایی به هر فضای راهدست کارگاه شما هستند و در صورت نیاز میتوان آنها را از سر راه کنار برد یا از کارگاه خارج کرد.
اگر یک چرخ دستی فقط برای نگهداری ابزار کارتان در نزدیک شما استفاده میشود، لزومی ندارد که خیلی محکم و پیچیده باشد. چرخ دستی یک صندلیساز معروف به اسم Brian Boggs به سادگی از 1×4 ها و ضایعات تخته سه لایه و چرخهای کوچک، نقطه و خط سرهمبندی و قفسه نگهداری بخشهای مختلف صندلی، همه در یک چرخ دستی درست شده. جای تعجب ندارد که قفسه نگهداری بخشهای مختلف صندلیهای تولیدی هم ظاهری شبیه به خود صندلیها دارد، اما با وجود این کاملاً کاربردی ساخته شده است و به زیبایی آن کمتر اهمیت داده شده. پدهای ساخته شده از لولههای فوم عایقبندیشده که با نوار چسب داکت به هم وصل شدهاند، راهی ایمن برای نگهداری از قطعات، پیش از اینکه فینیشینگ روی آنها اعمال شود، ارائه میدهد. بدون اینکه این قطعات خراش بردارند تا برایان برای سرهمبندی نهایی آماده شود.
David Wade که روی بیش از هزار صندلی ساخت Sam Maloof فینیشینگ اعمال کرده است، برای میز فینیشینگ خود از یک طراحی ساده استفاده میکند. این میز صرفاً یک جعبه تخته سه لایه است روی چرخهایی پوشیدهشده با یک تکه قدیمی مقوا. دیوید میتواند این چرخدستی را بچرخاند و به راحتی به همه بخشهای مبلمان دسترسی داشته باشد.
قابلیت چرخش چرخدستیها در کنار سرهمبندی، استفادههای دیگری نیز دارد. بسیار مفید خواهد بود اگر بتوان در هنگام تنظیم کردن ماشینهای کارگاه، ابزار لازم را در نزدیکی خود داشته باشیم. اگر چرخدستی برای تحمل وزن بالا ساخته شده باشد، میتوان از آن در انتقال قطعات سنگین در کارگاه استفاده و از درد کمر جلوگیری کرد. اگر ارتفاع چرخدستی دقیقاً هماندازه ارتفاع سطح میز یک ماشین نجاری باشد، میتواند به عنوان افزایش سطح میز ورودی و یا خروجی ماشینآلات بسیار کمککننده باشد. در این مورد، قفل کردن چرخهای چرخدستی برای جلوگیری از در رفتن چرخدستی در یک لحظه حساس، میتواند ایده خوبی باشد.
میزکارهای پرتابل
Schleining Lon نویسنده کتاب راهنمای کامل ساخت میزکار کاملاً مخصوص خودتان، میگوید لفظ Workmate در معنی کلمه میزکار یا Workbench انقلابی ایجاد کرد. اولین Workmate من در سال ۱۹۷۹ میلادی خریداری شد و تقریباً همیشه از آن استفاده میکردم. وقتی که پدرم آن را خرید و آن را به بخش تولیدی که من در آن کار میکردم آورد، به یکی از آن ابزارهای ساده و ضعیف میمانست. چطور ممکن است این یک تکه پلاستیک بیشتر از چند هفته دوام بیاورد؟ این سؤال من بود که با شک و حیرت میپرسیدم. اما با وجود این تصمیم گرفتم به آن یک فرصت بدهم.
اوه! خدای من چه ابزاری! جمع میشود و سایز آن به اندازه یک چمدان درمیآید، تحمل وزن من را دارد، ارتفاع آن دقیقاً برای یک اره فارسیبر مناسب است، و مهمتر از همه اینها قابلیت نصب گیره به صورت کاملاً ایمن و سریع را دارد. قبل از اینکه آن را بشناسم، خریده بودمش. به آن یک نوار قوی برای وصل کردن انواع ابزار ضمیمه کردم، روی آن به تعداد زیادی سوراخ برای نصب گیره ایجاد کردم، و آن را گوشه کارگاه رها کردم، زیر باران و به شکل وحشتناکی از آن سو استفاده کردم و تا امروز به همین شکل با آن رفتار کردم. و آیا لازم است بگویم که آن یک تکه پلاستیک تا حالا تقریباً ۳۰ سال در برابر این رفتار مقاومت کرده است؟
دیگر افراد مدرنتر خانواده Workmate از کمپانیهایی مثل Festool مفهوم یک میزکار تاشو پرتابل را به سطح جدیدی بردهاند. میز چندکاره Festool نه تنها یک میزکار است، بلکه یک میز برش هم هست. یک لبه صاف به یک طرف میز برای کمک به فرز و اره پرتابل ضمیمه شده است. میتوانید از آن برای برشهای بسیار دقیق با اره یا به سادگی به عنوان سطح کار استفاده کنید. سطح روی میز همچنین دارای سوارخهای سایز مناسب برای پایههای نگهدارنده قطعه کار است.
میز با قابلیت جابجایی آسان
زمانی که در حال کار بودم، روتین معمولی من این بود که یک در توخالی را روی جفت Workmateهایم قرار میدادم تا فضای بیشتری برای کار با دست باز داشته باشم. بالاخره بعد از سالها کار به این شکل، تصمیم گرفتم تعدادی پایه برای در بسازم و آن را تبدیل به یک میزکار سبک کنم.
در توخالی به اندازه کافی قابل انعطاف است و به تنهایی وزن زیادی را تحمل نخواهد کرد. استفاده از یک سری بست، به بالای میز کمک میکند تا وزن من را به راحتی تحمل کند. من میتوانم کار بسیار پیچیدهتری برای ضمیمه کردن بستها بکنم، اما الان فقط ۵ دقیقه برای نصب آنها وقت گذاشتهام. حمل این میز آسان است، به راحتی جمع میشود، و با یک قفسه در پایین آن به من جای کافی برای نگهداری سازماندهشده ابزار میدهد.
پرتابل به سبک روستایی
نجاری به اسم Andy Rae از کار در طبیعت لذت میبرد. او با الهام از نجاران روستایی، یک میز پرتابل سبکوزن و به خوبی قابل حمل طراحی کرده است. قسمت روی میز یه تخته زمخت است که اندی آن را برای رسیدن به یک سطح نرم، صاف کرده است. برای نگه داشتن قطعه کار یک گیره کوچک در یک انتهای میز و سوراخهای دریلشده به منظور نگهدارنده در طرف دیگر میز اضافه کرده است. سرهمبندی آسان است، فقط با چند ضربه چکش، پایههای میز که انتهای آنها به صورت زبانه درآورده شده و همچنین واسط بین پایهها یا همان stretcherها در فاقهای تعبیهشده در زیر میز و بین پایهها جای میگیرند.
جداسازی میز نیز به همین اندازه سریع است. وقتی که میز در استفاده نیست، همه بخشها به راحتی از هم جدا میشوند و فضای بسیار کمی را اشغال میکنند تا وقتی که اندی دوباره هوس کند در طبیعت کار کند.
میزهایی برای کار روی بخشهای غیرمعمولی
صندلیسازها و نجارانی که مبلمان سبک روستایی میسازند یک چالش رایج دارند: چگونه باید قطعات کار را که به شکل قابل قبولی مربع و صاف نیستند، نگه داشت. این افراد نه تنها مجبور هستند که با انواع میزکارها و نگه داشتن قطعات برای این هدف کار کنند، بلکه آنها میزکارهایی طراحی کردهاند که بعضا حتی شبیه به میزکار هم نیستند.
اسب صندلی یا Chair Horse
صندلیهای دستساز John Nyquist به شکل حیرتآوری دارای جزئیات هستند. او وقت بسیار زیادی برای هر ابزار شکلدهی قابل تصور صرف میکند تا نقوش را حکاکی کند. او ترجیح میدهد این کار را به صورت ایستاده انجام دهد. برای راحتی در هنگام کار، مدام باید ارتفاع کار را تنظیم کند. صندلی اسب قابل تنظیم او یک سطح نگهدارنده بینقص دارد.
با الگوگیری از یک دستگاه که او در یک کاتالوگ قدیمی دیده بود، بالای صندلی اسب از جعبه تخته سه لای ساده است و به اندازه کافی باریک که در میان پایههای میز جای بگیرد. شکافهای موجود در پایههای اسب با کمک سطح رویه میز کار عوض کردن ارتفاع را سریع و ساده کرده است. تمام کاری که برای تنظیم ارتفاع باید انجام دهد این است که چهار دستگیره را شل کند، ارتفاع را عوض کند و دوباره دستگیرهها را سفت کند.
میز کار روی جزئیات (میز اتو)
Sam Maloof کار طراحی، برش، اتصال، و تمام کار سرهمبندی صندلیهای خود را انجام میدهد. سپس آنها را به یکی از سه نجار اختصاصی که به شکل دقیق صندلیهای خاص Maloof را پرداخت میکنند میسپارد.
ایستگاه کاری David Wade تا حدودی به هر شکل میزکار مرسوم شباهت دارد. بازوی طویلی که او روی آن کار میکند، با یک تکه فرش پوشانده شده. و میتواند یک صندلی را در زیر، بالا و یا دور این میز نصب و روی آن کار کند. این تنظیمات برای میزها بهقدری کارامد است که در سراسر کارگاه Maloof استفاده شده و برای دههها بدون تغییر باقیمانده است.
اسب صندلیهای تراشکاری یا Shaving Horses
اسب تراشکاری قطعات باریک و طویل را برای شکلدهی با یک چاقوی کندهکاری نگه میدارد. در زمانهای دورتر، بخشهای مختلف صندلی، دسته جاروب، و پره چرخها روی این میزها کندهکاری میشده است.
شما نمیتوانید اسبهای تراشکاری را در کاتالوگها برای خرید پیدا کنید. اگر یکی از آنها را میخواهید باید خودتان بسازید. شاید دلیلش همین باشد که شکلهای مختلفی از این میز وجود دارد. Russ Filbeck یک صندلیساز است که از نسخهای از اسب تراشکاری استفاده میکند که در عرض چند ثانیه میتواند آن را به میزکار تبدیل کند. مانند مثالهای تاریخی، این اسب تراشکاری قطعه کارها و بخشهای باریک و طویل صندلی مانند پایهها را نگه میدارد. در عین حال Filbeck میتواند پل اسب را بردارد، اهرم سکان را عقب بکشد، و نشیمن را برعکس کند. به این ترتیب او میتواند روی بخش نشیمن صندلی نیز کار کند.
دیگر تخصصهای نجاری
صندلیسازان و منبتکارها در طراحی راهحلهای هوشمندانه برای نگهداری قطعه کارهای با شکلهای غیرمعمولی تنها نیستند. یک بخش طویل از یک قایق نوع کاملاً متفاوتی از میز و استراتژی نگه داشتن قطعه کار نیاز دارد. همچنین نجارانی که سازهای سیمدار مثل گیتار و ویولن میسازند نیز در این دسته قرار میگیرند.
میز قایق
Ejlar Hjorth-Westh به آمریکا رفت تا قایق بسازد. او یک میز خاص ساخت تا بتواند با تختههای طویل به خوبی کار کند. برای سهولت در برش اتصالات، او یک بخش قابل حذف در این میز مخصوص خود دارد. او اتصالات را با یک رنده دستی در سرتاسر بدنه قایق، تا تیزیهای دو سر قایق رنده میزند. میز کار او طول کامل تخته را تا جایی که او در حال کار روی آن است به خوبی پوشش میدهد. دهانه میز به او فضای کافی برای کار را میدهد. به اندازه کافی نازک کردن تختهها برای انعطافپذیری کامل کار آسانی نیست. اما او برای نگه داشتن تخته، میز را به دو گیره مجهز کرده که تختهها را روی یک لبه نگه میدارند و به اندازه کافی تخته را برای رنده کردن و شکل دادن بدون نیاز به هیچگونه دستیاری ثابت و محکم نگه میدارند.
میزهای بلندتر برای ساخت سازهایی مثل گیتار و موارد مشابه
ساخت بخشهای نازک ویولن یا گیتار در مراحل مختلف پردازش، نیاز به گیرههای ایمن و در عین حال ظریف دارد. میز کار سازنده گیتاری به اسم Jeff Traugott در واقع کاملاً ساده و با استانداردهای سازندگان کابینت است. برای مثال، یک پایه و یک نگهدارنده پایه دارد که به هم پیچ شدهاند. سطح روی میز از تخته سه لایه با ضخامت تقریباً ۲ سانتیمتر است. بخش جالب نه خود میز بلکه اجزاییست که خود نجار به آن ضمیمه کرده است. به جای میزهای جداگانه برای هر مرحله ساخت گیتار، او یک مجموعه گیره برای ثابت نگه داشتن و سنباده زدن قطعه کار و قید و جیگهای سرهمبندی ساخت که به راحتی به میز بسته میشوند و بعد از انجام کار، از آن باز میشوند. نه تنها باعث میشود که او به صورت سیستماتیکتر کار بکند، بلکه از این میز هم به عنوان میز کار و هم با بازکردن گیرهها به عنوان فضای اضافی استفاده مؤثر کند.
میزکار برای عملیات مشخص و اختصاصی
میزکار یک کابینتساز اگر به درستی طرح شده باشد، میتواند برای طیف گسترده عملیات کارگاه به کار رود. اما اگر در کارگاه خود فضای کافی دارید، باید برای کارهایی که به سرعت قصد انجام آنها را دارید، میزهای بهخصوص را در نظر داشته باشید. این کار میز اصلی شما را برای کارهایی که اولویتشان میز اصلی است، خالی نگه میدارد. عملیاتی مثل برش و شکلدهی قطعات.
ایستگاه تیز کردن ابزار
سطح صاف روی میز، گزینه خوبی برای تیز کردن ابزار است، اما ضایعات آهن و دوغاب خاک سنگ میتوانند واقعا مخرب باشند. یک راه حل این است که یک میز تراشکاری و تیزکاری قابل باز کردن بسازید.
اما تیز کردن مکرر ابزار دستی موجب ایمنی بیشتر و نتیجه کار بهتری میشود. وقتی که یک ابزار مثل مغار نیاز به تیز کردن دارد، راحتتر این است که صرفاً به جایی که مخصوص این کار درست کردهاید و در آن سنگها و تیغتیزکنها نصب شدهاند و آماده استفاده هستند بروید. این همان جاییست که ایستگاه تیزکردن ابزار وارد میشود.
یک میز تیز کردن ابزار باید به اندازه کافی محکم باشد تا بتواند تیغتیزکن را نگه دارد و لرزش آن را جذب کند. رویه میز باید به اندازه کافی برای نگه داشتن سنگها و کهنهها بزرگ باشد. سطح میز در معرض آب و نشتی روغن میباشد، بنابراین اعمال یک فینیشینگ مناسب برای این میز که بتوان سطح آن را به راحتی پاک کرد، ایده خوبی است. در عین حال این فینیش نباید خیلی لغزنده باشد، چرا که ممکن است سنگها در حین تیز کردن ابزار جابجا شوند.
میز برای فرزکاری
گیرهها و نگهدارندههای میزکار کابینتساز به شکل مطمئنی یک قطعه کار را برای فرزکاری نگه میدارند. بسیاری از عملیات فرزکاری، مخصوصاً اتصالات، نیازمند بررسی دقیق جای اتصال است. اگر شما در سمت بلند قطعه کار باشید یا قطعه کار شما نیاز به فرزکاریهای متعدد داشته باشد، ممکن است دولا شدنهای متعدد کمکم موجب درد در ناحیه پشت شما شود. نجار و فرزکار حرفهای Pat Warner صاحب دهها فرز نجاری است و جای تعجب ندارد اگر بگوییم فرز ابزاریست که او بیشتر از هر ابزار دیگری استفاده میکند. Warner روشها و جیگها و نگهدارندههایی اختراع کرد که میتواند با فرز همان کاری را بکند که بیشتر نجاران برای انجام آن کار نیاز به یک کارگاه مجهز به انواع ابزارآلات دارند. در کنار همه قیدها و جیگهای هوشمندانه وارنر، او همچنین برای خود یک میز مخصوص ساخت. میز او تقریباً ۱ متر ارتفاع دارد که از یک میز معمولی بلندتر است اما دقیقاً مناسب او و کار او است ک تقریباً ۱۸۵ سانتمتر قد دارد. رویه میز به اندازه کافی باریک است با دو پایه که به منظور ثبات بیشتر انتهای پایهها به اندازه کافی کشیده است و برای مقاومت بیشتر او از دو بست ضربدری در پایههای میز استفاده کرده است.