در مورد اره عمودبر علاوه بر نکاتی که باید در مورد انتخاب تیغه مناسب برای برش با اره عمودبر بدانیم، اجرای انواع برش هم نیازمند یادگیری نکات مختص خود است. در این مقاله قسمت اول معرفی چند برش که به کمک اره عمودبر قابل انجام است را به همراه آموزش نحوه اجرای آنها میخوانید:
برش با استفاده از گونیای راهنما
برای برشهای عرضی، قطعه کار را با کمک گیره و پیچدستی به میز مهار کنید، به نحوی که خط برش خارج از لبههای میز قرار گیرد. تیغهی اره را در ابتدای خط برش قرار داده و سپس گونیا را به صفحهی زیرین ارّه بچسبانید. در همین حالت گونیا را نگه داشته و آن را با گیره به قطعه چوب ببندید. سپس با حفظ کمی فاصله از قطعه کار، ارّه را روشن نموده و عمل برش را تکمیل نمایید.
به منظور جلوگیری از ایجاد شکستگیهای سطحی چوب در محل برش روشهای مختلفی وجود دارد. سطح مورد نظر چوب را به طرف زمین بچرخانید. راه دیگر اینکه محل برش را قبل از برشکاری با کاتر یا چاقوی نجار خط انداخته و یا دو طرف خط برش را با چسب کاغذی بچسبانید. راه دیگر این است که یک قطعه چوب برشخورده را زیر صفحهی زیرین ارّه قرار داده و سپس عمل برش را انجام دهید.
برای برشهای طولی و بلندتر نیز میتوان به منظور ایجاد برش دقیقتر از لبهگیر و یا قطعهای چوب راست و رنده شده استفاده نمود. تنها نکتهی مهم در استفاده از گونیا، لبهگیر و یا هر نوع دیگری از ابزارهای کمکی برای برشکاری آن است که ابتدا میبایست تیغه را در ابتدای خط برش قرار داده و سپس گونیا و لبهگیر را نسبت به آن تنظیم نمود.
در اکثر ارّههای عمود بر، صفحهی زیرین ارّه تا ۴۵ درجه به چپ یا راست خم شده و این امکان را میدهد تا بتوان با آن برشهای زاویهدار یه به اصطلاح فارسی را نیز انجام داد. در برخی از ارّهها میزان خمشدگی را طبق درجهبندی میتوان تنظیم نمود، اما بهتر است همواره قبل از برش اصلی یک بار زاویهی برش آن را روی یک قطعه چوب زائد امتحان کرد. به این دلیل که در برشهای فارسی یا زاویهدار سطح بیشتری از چوب با تیغهی ارّه در تماس است، بهتر است سرعت موتور ارّه در پایینترین حالت قرار گیرد تا امکان شکستگی تراشههای سطحی چوب به حداقل ممکن رسد. همچنین استفاده از تیغههای ضخیمتر به دلیل مقاومت بالاتر در برابر خم شدن یا شکستن توصیه میگردد. اگرچه انجام تمامی برشها از جمله برشهای زاویهدار با دست امکانپذیر است، اما استفاده از گونیای راهنما همواره تضمینکنندهی دقت کار نهایی خواهد بود.
برشهای منحنی با ارّه عمود بُر
ارّه عمود بر یکی از معدود ابزارها و دستگاههای الکتریکی است که میتوان به کمک آن برشهای منحنی را نیز انجام داد. اگرچه میبایست هنگام برشکاری منحنی، چند نکته را همواره به خاطر داشت. چه در هنگام برش یک منحنی تند مانند دایره و چه هنگام برش یک منحنی کاملاً نرم همیشه سرعت دستگاه میبایست در پایینترین حالت خود قرار داشته باشد. سرعت بالای برشکاری، احتمال شکستن یا خمشدنِ تیغهی ارّه را افزایش خواهد داد. یکی از اتفاقات رایج، برخورد پشت تیغه با طرف دیگر شکافِ برش در حین برش یک گوشهی منحنیشکل است. در چنین شرایطی، تیغهی ارّه یا شکسته و یا دچار پیچیدگی میشود و یا حتی ممکن است تغیه در بین شکاف برش گیر کند. علت این امر به طور معمول استفاده از تیغهای است که پهنتر از منحنی مدنظر میباشد. راهحل این مشکل، استفاده از تیغهای باریکتر و یا ایجاد برشهایی از لبههای نزدیک به منحنی مورد نظر است. در این صورت به جای گیر کردنِ تیغهی ارّه در بین شکاف برش، تکههای اضافی و زائد برش خورده و میافتند و به تیغهی ارّه اجازهی مانور بیشتری برای استخراج منحنی مورد نظر میدهند.
درست مانند اره فلکه، ارّه عمود بر نیز برای برش دایره کاملاً مناسب است. اگرچه میتوان این برشها را فقط با دست آزاد و بدون کمک گیره انجام داد اما به منظور دقتِ هر چه بیشتر استفاده از گیرههای مخصوص برش دایره توصیه میگردد. در هر صورت ابتدا باید از مهار شدن قطعه چوب روی میز کار اطمینان حاصل نمود. بسته به اینکه خود دایره یا قسمت بریدهشدهی اطراف آن مورد است، میبایست تیغهی ارّه را در طرف دیگر خط برش قرار داد تا از احتمال خطا در حین پروژه کاسته شود. قبل شروع برشکاری و جدا از چک کردنِ اتصال قطعه کار به میز برش، مجدداً نحوهی مهار شدن قطعه کار باید مورد بررسی قرار بگیرد چرا که هیچکدام از گیرهها و پیچدستیها نباید در مسیر برش قرار گیرند.
همانطور که اشاره شد، در برشهای دارای منحنی ملایم و بسیار تند، بهتر است برش را از یکی از لبههای قطعه کار آغاز کرده و تا یک پیچ تند ادامه داد. سپس با ادامه دادن مسیر برش به صورت مستقیم بهتر است از گیر کردن تیغهی ارّه در بین شکاف برش جلوگیری کرد. با جدا شدنِ تکهی زائد از قطعه کار، مجدداً برشکاری از خط برش رها شده پی گرفته میشود. تیغه در محل خط برش قرار گرفته و با روشنکردنِ دستگاه ادامهی برش را انجام میدهیم.
بهتر است برای سهولت در برشکاری قطعات منحنی با استفاده از ارّه عمود بر، خط منحنیِ برش را به چندین خطِ تقریباً مستقیم تبدیل کنیم تا از احتمال گیرکردنِ تیغه در بین شکاف برش نیز کاسته شود. برای مثال، برای یک برش مقعّر در انتهای یک تخته چوب، میتوان همانطوری که در شکل مشخص شده، چند برش طولی به موازات هم انجام داد تا تکهی زائد به چند تکهی کوچکتر تقسیم شود. با این کار میتوان فرض کرد که به جای یک برش منحنی، چندین برش تقریباً صاف باید انجام شود. پس از انجام برشها نیز عملیات ظریفکاری انجام میگردد. یا همچنین برای برش یک منحنی محدّب در انتهای یک تخته چوب، میتوان امتداد خطوط برش را به سمت خارج دایره ادامه داد و آنها را خطوطی مستقیم، و نه منحنی، در نظر گرفت. در این حالت نیز ظریفکاریِ برش پس از این مرحله صورت میگیرد. با وجود انجامگرفتنِ فرایند برش در دو مرحله، احتمال شکستن تیغه یا گیر کردنِ آن در شکاف برش به شدت کاهش یافته و از آن گذشته، برش با نهایت دقت صورت میگیرد.
برشهای داخلی با استفاده از اره عمود بُر
طراحی ارّه عمود بر به نحوی است که آن را برای برشهای دشواری مانند برشهای داخلی در قطعه کار به ابزاری ایدهآل مبدل میسازد. برای شروع برشکاریِ داخلی با این ابزار، دو راه وجود دارد. راه اول، سوراخ کردن قطعه کار با استفاده از دریل ، و سپس وارد کردنِ نوک ارّه داخل حفره و شروع برشکاری است. راه دیگر، کج کردنِ ارّه به سمت جلو و فرو بردن نوک تیغهی آن داخل قطعهی کار است.
اگرچه راه دوم به نظر سریعتر میرسد، اما در واقع انجام آن اندکی چالشبرانگیزتر نیز هست. به این علت که در روش دوم احتمال سُر خوردن نوک تیغهی ارّه وجود دارد و برای جلوگیری از رخ دادن این امر به کمی تمرین نیاز خواهد بود. برای شروع بهتر است از تیغههای کوتاهتر استفاده شود. همچنین بدنهی ارّه میبایست محکم با دست نگه داشته شود، در غیر این صورت نوک تیغه وارد سطح چوب نشده و به جهات مختلف روی سطح چوب لیز میخورد.
قدم اول، بستن قطعه کار روی میز به کمک گیره است. سپس، یک قطعه چوب را با یکی از وجوهِ طرحی که میبایست از داخل قطعه کار بریده و جدا شود، همتراز نموده و با گیره روی قطعه کار میبندیم. صفحهی زیرین ارّه را روی قطعه کار قرار داده و به جلو حرکت میدهیم تا لبهی جلوییِ صفحهی زیرین ارّه با قطعه چوب همتراز شده و با آن مماس گردد. انتهای ارّه را رو به بالا نگه داشته و با روشن کردنِ موتور آن، نوکِ تیغهی ارّه را به سمت پایین فشار میدهیم تا تیغهی ارّه وارد قطعه کار شده و از آن عبور نماید. هنگامی که صفحهی زیرین ارّه مماس با قطعه کار شد، ارّه را خاموش میکنیم.
قطعه چوبِ کمکی را برداشته و ادامهی برش را از محلِ شکافِ ایجادشده ادامه میدهیم. برای جدا کردنِ بیشترین مقدار چوب زائد از قطعه کار، برش را ادامه داده تا به یکی از وجوه طرح مورد نظر (در این شکل، مستطیل) برسیم. از برش صافِ گوشهها پرهیز میکنیم و در عوض قبل از رسیدن به گوشههای شکل، گوشهی طرح را به صورت منحنی برش میدهیم تا به نقطهی اول رسیده و قسمت اعظم زائد جدا شود.
سپس گوشهها را به سادگی برش میدهیم تا طرح مورد نظر به طور کامل از مرکز قطعه کار خالی گردد. برای این منظور از دو طرف یک کنج و مماس با خطوط برشخورده برشکاری را آغاز نموده تا به کنج برسیم. با برشدادنِ سمت دیگر کنج طبق همین روش، سایر قسمتهای زائد نیز از قطعه کار جدا میشوند.
روش دیگر، سوراخ کردن گوشههای طرح مورد نظر و سپس شروع برشکاری از آن نقاط میباشد.
برشهای چندتایی با اره عمود بُر
با استفاده از ارّه عمود بر میتوان همزمان دو کپی از یک طرح خاص را برشکاری نمود. البته به شرط آنکه مجموع ضخامت دو قطعه چوب بیشتر از طول تیغهی ارّه نباشد. به این صورت که قطعات چوب روی هم قرار گرفته و روی میز کار مهار شده و سپس عمل برشکاری انجام میگیرد. مزیت این روش نسبت به برش جداگانهی هر کدام از قطعات، مطابقت کامل قطعات پس از برش است. برخی از درودگران قطعات با به کمک میخ یا پیچ به یکدیگر متصل کرده و سپس برشکاری را انجام میدهند. اما برخی دیگر به مهارکردنِ قطعات روی هم به کمک پیچدستی بسنده میکنند. البته استفاده از چسب دوطرفه، مزیت بیشتری به دو روش فوق خواهد داشت. چرا که هنگام برشکاری از هر گونه لغزشی بین دو قطعه چوب جلوگیری به عمل خواهد آمد.
در هر حال برشهای چندتایی دارای محدودیتهایی نیز هستند. علاوه بر حفظ حداقل سرعت هنگام کار، اینگونه برشها نیازمند دقت دو چندان هستند. زیرا در صورت خطا رفتن هنگام برشکاری، هر دو قطعه چوب دچار آسیب میشوند. ضمناً، همانطور که پیشتر نیز ذکر شد، طول تیغهی ارّه میبایست از مجموع ضخامت هر دو قطعه چوب بلندتر باشد.
یکی از راههای بسیار کاربردی به هنگام تکرار برشهای منحنی، استفاده از نخستین قطعهی برشخورده به عنوان راهنمای برشهای بعدی است. تنها لازم است پس از انجام برشِ نخستین قطعه به طورت کاملاً آهسته و دقیق، قطعهی برشخورده را روی قطعهی بعدی به کمک گیره مهار کرده و سپس صفحهی زیرین ارّه عمود بُر را مماس با لبهی قطعهی بریدهشده به حرکت در میآوریم. قطعات بریده شده کاملاً با یکدیگر مطابقت خواهند داشت.
علت کج بریدن اره عمود بر
علت کج بریدن اره عمود بر می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از رایج ترین دلایل آن نحوه اشتباه قرار گیری اره عمو بر بر دست می تواند باشد. در برخی موارد نیز درست سوار نشدن اره عمود بر بر صفحه نیز باعث کج بریده شدن نیز می شود لغزش صفحه به خاطر سفت نبودن گیره نیز باعث بوجود آمدن این مشکل است در صورتی که صفحه کار خود را در زاویه درست قرار دهید می توانید از خطای بوجود آمده در بریدن جلوگیری کنید.