درودگران ماهر و مجرب کار خود را با اندازهگیری و نشانهگذاری دقیق آغاز میکنند. دقت در کشیدن هر خط، به اندازهی خط قبلی با اهمیت است. خطوطی که به درستی به موازات یکدیگر یا عمود بر هم ترسیم نشده باشند، یا حتی انحرافی اندک در کشیدن و علامتگذاری زوایای مورد نیاز در نهایت منجر به برشهای ناصاف و اتصالات ضعیف و ناقص میگردد. ابزار نامبرده شده در تمامی پروژههای نجاری مورد نیاز و ضروری هستند؛ از مراحل ابتدایی کار گرفته، تا اندازهگیریهای نهایی. در این قسمت برخی از روشهای مرسوم در حوزهی اندازهگیری در پروژههای نجاری را مورد بررسی قرار میدهیم.
برای آشنایی با همه ابزارهای اندازهگیری و نشانهگذاری در نجاری این مقاله را مطالعه کنید: معرفی تمام ابزارهای اندازهگیری و نشانهگذاری در نجاری
اگرچه روشهای سریعتری برای انجام اندازهگیری وجود دارد، اما تضمینی برای ایجاد نهایت دقت در کار نخواهد بود. تجربه ثابت کرده که سادهترین ابزار میتواند حتی بهترین ابزار برای ترسیم یک خط صاف باشد. به کمک یک مداد با نوک تیز و نسبتاً سخت –مانند H2- میتوان خطوط تمیز و بینقصی ترسیم نمود. هر چه نوک مداد استفاده شده نرم تر باشد، خط ترسیمشده پهنتر خواهد شد و به همین دلیل احتمال خطا در برش افزایش خواهد یافت. به همین علت، مدادهایی با نوک نرمتر از HB، توسیه نمیگردد. در هنگام ترسیم خط، بهتر است مداد با زاویهای کمتر از ۹۰ درجه نسبت به قطعهی چوب قرار گیرد تا نوک مداد تا حد ممکن به لبهی خطکش بچسبد. برای نشانهگذاری مربوط به اتصالات استفاده از تیغهی مخصوص نشانهگذاری به دلیل دقت و ظرافت بیشتر از مداد توصیه میگردد.
یکی از سادهترین روشها برای کشیدن خطوط صاف و بدون استفاده از خط کش آن است که مداد را بین شست و انگشت اشاره خود نگه داشته و انگشت وسط خود را به لبهی قطعه چوب بچسبانید. با حرکت دادن انگشت وسط در امتداد لبهی چوب میتوان خطی مستقیم و موازی با لبهی قطعه چوب ترسیم نمود.
برای اندازهگیریهای داخلی، استفادهی توأمان از متر نواری و خطکش توصیه میشود. هر چند متر نواری برای استفاده در اندازهگیریهای داخلی، روی بدنهی خود نیز دارای اعداد اندازهگیری است اما همیشه اندازهگیری با این روش با دقت کامل انجام نمیشود. به همین منظور، جهت اندازهگیریهای داخلی یک اٌبژه، برای مثال فاصلهی داخل به داخل دیوارههای یک قاب، میبایست متر نواری را تا جایی که اعداد آن خوانده میشود کشیده، و فاصلهی باقیمانده تا طرف دیگر را با خط کش اندازهگیری نموده و مقادیر به دست آمده را با یکدیگر جمع میکنیم. حفظ راستای خطکش و نوار متر در این روش کاملاً ضروری است.
حتی دو قطعه چوب باریک و صاف میتواند سادهترین ابزار برای اندازهگیری فواصل داخلی باشد. هر دو قطعه چوب را در یک راستا در کنار هم به نحوی قرار میدهیم که فاصلهی داخلی مورد نظر را پوشش دهند. سپس مجموع طول دو قطعه چوب در حالت مورد نظر را اندازهگیری کرده که نمایانگر همان میزان فاصلهی داخلی است.
برای ترسیم دوایر و خطوط منحنی با شعاع بیش از شعاع پرگار، میتوان به سادگی از یک قطعه چوب بلند و سوراخکن در کارگاه استفاده نمود. بدین صورت که با یک دست یک سر قطعه چوب را با سوراخکن به نحوی سوراخ نموده که نوک سوراخکن در تخته چوب مورد نظر محکم و ثابت بماند. سوراخ ایجاد شده در قطعه چوب دقیقاً میبایست به میزان قطر شفت سوراخکن باشد تا از هر گونه خطا در ترسیم جلوگیری شود. در طرف دیگر قطعه چوب نیز سوراخ دیگری به میزان قطر مداد ایجاد کرده به نحوی که نوک مداد از قطعه عبور کرده و بر سطح تخته چوب مورد نظر برای برش کشیده شود. با یک دست سوراخکن را محکم در جای خود نگه داشته و با دست دیگر به کمک مداد خط منحنی یا دایرهی مورد نظر را به دقت ترسیم مینماییم.
برای انتقال دادن خطوط نقشهی یک طرح به روی قطعات کار، ابتدا نقشههای مربوطه را چاپ کرده و نقضهها با چسب نواری روی قطعه کار چسبتنده میشوند. سپس با حرکت دادن غلتک رولت روی خطوط نقشه، نوک تیز آن بر روی قطعه کار خطوط را به صورت نقطهچین منتقل میکند. برای واضحتر شدن خطوط میتوان از یه ورق کاربن مابین نقشه و قطعه کار استفاده نمود.
یکی از مهمترین بخشهای تولید و ساخت لوازم چوبی، اندازهگیری قطری است. در تولید وسایلی مانند کشو یا باکس کابینت که دارای یک قاب یا فریم چهارگوش هستند، برای اطمینان از قائمه بودن تمامیِ زوایای داخلی چارچوب میتوان به جای استفاده از نقاله، با به کار گیری متر نواری دو قطر چارچوب را اندازهگیری کرده و از برابر بودن مقادیر به دست آمده اطمینان حاصل نمود. در غیر این صورت میبایست با تنظیم مجدد پیچدستیها چارچوب را به حالت قائمه بازگردانده و مجدداً آنها را بست.
همه افرادی که حرفهشان نجاریست در طول روز کاری خود حتما با این ابزار و این روشها درگیر هستند. فراموش نکنید که علاوه بر همه مطالبی که در بالا و پیش از این خواندید، تجربه در بحث اندازهگیری و نشانهگذاری یک عامل بسیار کلیدی و مهم است. از اینکه گاها ممکن است اندازههایی که میزنید با هم جور درنیاید دلسرد نشوید. حالا وقت یک چالش دلنشین است: اشتباه خود را پیدا کنید و از آن درس بگیرید و در پروژههای بعدی به خوبی آن را پشت سر بگذارید.
